1818 උඩරට කැරැල්ලේ මහා සේනාපතියකු වූ කොහුකුඹුරේ රටේ රාල පිළිබඳ තොරතුරු එතරම් ප්‍රකට නොවේ. සිංහලේ නිදහස් සටනේ ජාතික වීරයන්ගේ නම් ලැයිස්තුවේ ඔහුගේ නම ඉහළින්ම සඳහන් වේ. ඔහු ගැන බොහෝ දෙනා නොදත් තොරතුරු මෙහි සඳහන් වේ.
වෙල්ස්සේ ප්‍රධාන නගරයක් වූ බිබිල මැදගමට නොදුරින් කොහුකුඹුර පුරාණ ගම්මානය පිහිටා තිබිණි. කොහුකුඹුරේ රටේ රාල කොහුකුඹුරේ පාරමුල වලව්වේ වෙද නිලමේගේ වැඩිමහල් පුත්‍රයාය. ඔහු නමින් ඇතුළත් හේරත් මුදියන්සේලාගේ ලොකු බණ්ඩාර විය. දැඩි කායශක්තියකින් හෙබි රටේ රාල පුරාණ සටන් ක්‍රම ඔහු ශිල්ප ප්‍රගුණ කළ තැනැත්තෙකි. ඔහුට බිරින්දෑවරු දෙදෙනෙක් සිටියහ. එක් බිරියක් කැන්ද වින්න දිසාවේ මොහොට්ටාලගේ වැඩිමල් සොහොයුරියයි. ඇය සිටියේ කොහුකුඹුරේ අලුපොත වත්තේය.
දෙවැන්නිය නිල්ගල කටුගම්පල වෙදරාලලාගේ දියණිය වූ ඩිංගිරි එතනාය. ඇය ජීවත් වූයේ කොහුකුඹුර ගොඩිගමුව වලව්වේය. (දැනට ගොඩිගමුව පල්ලිය පිහිටි තිබෙන්නේ එම ස්ථානයේය.) රටේ රාලට පුතුන් දෙදෙනකු සහ එක් දියණියක් සිටියේය. වැඩිමහල් පුතා නමින් සෙනරත් බණ්ඩාරය. ඔහු තඹානේ මුදියන්සේ නමින් ප්‍රසිද්ධව සිටියේය. එගොඩපත්තුවේ විදානේ තනතුර දැරීය. දෙවන පුත්‍රයා විජයලත් බණ්ඩාර ඔක්කම්පිටිය බැද්දෙ විදානේ තනතුර දැරීය. දියණිය ටිකිරි මැණිකා නම් වූ අතර ඇය බකිණිගහවෙල වලව්වේ උපසේකර මුදියන්සේ සමඟ විවාහ වී සිටියාය.
කොහුකුඹුරේ රටේ රාලගේ නැඟණිය හා විවාහ වී සිටියේ බූටාවේ රටේ රාලයි. කැරැල්ලේ බර හරි හරියට දැරුවේ මේ දෙමස්සිනාලාය. කොහුකුඹුරේ රටේ රාල බොහෝවිට රාත්‍රිය ගත කළේ කොහුකුඹුරේ අලුපොත වෙල්යාය ඉස්මත්තේ පිහිටි අලුපොත බිරියගේ නිවෙසේය. කැරැල්ල පවතිද්දී කොහුකුඹුරේ රටේ රාල අල්ලා ගැනීම සුදු හමුදාවට අසීරු කාරණයක් වූයේය. වරක් කනුල්වෙල කට්ට හින්නා, පොතුබන්ධන රටේ රාල, ඉකිරියන්කුඹුරේ කිඹුල් නයිදේ යන ඔත්තුකරුවන් තිදෙනා රාත්‍රියක සුද්දන් සමඟ අලුපොතවත්ත වට කළහ. රටේ රාල තරුණ බිරියත් සමඟ පලා ගියේය. ඔහු අත වූයේ එක් තුවක්කුවක් පමණි. එයද බෙහෙත් කොටන සාමාන්‍ය එකකි. අලුපොත ඔය හරහා දමා තිබූ ඒදණ්ඩද ඉවත්කර පලාගිය රටේ රාල පසු පස්සේ පැන්නූ සුදු ජාතිකයන් උල්පත්කුඹුර මහ වගුරේ එරුණි. ඔත්තුකරුවන් වගුරේ තරම දැන එගොඩ වුවද වගුරු ගැන නොදත් සුද්දෝ රැයක් පහන් වනතුරු කරවටක් මඩේ දඟලමින් පසුවූහ. කොහුකුඹුරේ රටේ රාලගේ මල්ලී පුංචිරාල සෙබළ මුළක් රැගෙන පැමිණ ඔත්තුකරුවන් තිදෙනා අල්ලා ගත්හ. මේ වෙල්යාය ප්‍රදේශය අදත් හඳුන්වත්තේ බොක්කේ මඩ නමිනි.
1818 කැරැල්ල බිඳ වැටෙද්දී මොනරාගල මරගල කන්දේ පිහිටුවා තිබූ කඳවුරේ සිටි කොහුකුඹුරේ රටේ රාල අත්අඩංගුවට පත් වූයේ බූටාවේට සම්බන්ධ පිරිස් ලබාදුන් ඔත්තුවකින් බවටද මතයක් පවතී. බ්‍රවුන්රිග් ආණ්ඩුකාරයා 1818 ජනවාරි 10 දා ප්‍රසිද්ධියට පත් කළ ආඥාවක් මඟින් කැප්පෙට්පොළ, බූටාවේ රටේ රාල, කිවුලේගෙදර මොහොට්ටාල සහ කොහුකුඹුරේ රටේ රාල ඇතුළු 12 දෙනකු රාජ ද්‍රෝහීන් ලෙස නම් කෙරිණි. ඔවුන්ගේ දේපොළ රාජසන්තක කළේය. කොහුකුඹුරේ අත්අඩංගුවට පත් වූයේ 1818 අප්‍රේල් මාසයේය. ඔහු අල්ලා ගැනීමට මරගල කන්ද වට කළේ සේගු නූර්දීන් නම් කපිතාන්වරයකු සමඟ පැමිණි මැලේ හමුදාවකිනි. කලක් කොළඹ රඳවා සිටි ඔහු 1819 පෙබරවාරි 2 ලිවර්පුල් නෞකාවෙන් මුරුසියට පිටුවහල් කරනු ලැබ 1825 ජුනි 20 දා මුරිසියේදී මරණයට පත්විය.
