පෙර ලිපිය උඩරට මැණිකේ 11
උඩරට මැණිකේ
දුම්රිය ගමනේ ඉතාමත් සුන්දරම ඉසව් වලට පිවිසීම ආරම්භ වන්නේ පොල්ගලවෙල දුම්රිය
ස්ථානයේ පටන් ය. පොල්ගහවෙල සිට ඉදිරියට ඉතාමත් මනස්කාන්ත මෙන්ම රසාලිප්ත දර්ශන
රැසක් කාගේත් නෙත ගැටෙනු නොඅනුමානය. වර්ෂ 1866
නොවැම්බර් මස 01
වැනි දින පොල්ගහවෙල දුම්රිය ස්ථානය විවෘත කිරීමෙන් පසුව
ඉදිකිරීම් කටයුතු දිගින් දිගටම කරගෙන ගිය ඉදිකිරීම් කරුවන් වර්ෂ 1867 වන විට මහනුවර දක්වාම
දුම්රිය මාර්ගය ඉදි කර අවසන් කළහ. පොල්ගහවෙල සිට රඹුක්කන දක්වාම දිව යන්නේ ද්විත්ව
දුම්රිය මාර්ගකි. පොල්ගහවෙල සිට පට්ටිපොල දක්වා ගමන 1:44 ක නැග්මකින් යුතුව දිව
යන බව දුම්රිය වාර්තා සටහන් අධ්‍යයනය කරන විට පෙනී යයි. එනම් අඩි 44 ක් දුමරිය මාර්ගය ගමන්
කරන විට එක් ඩියක් දුම්රිය මාර්ගය ක්‍රමානුකූලට ඉහළට එසවේ. පොල්ගහවෙල සිට කදුකරය
බල ගමන් ආරම්භ කලද දුම්රිය මාර්ගය දෙපස බොහෝ දුරක් යන තුරු තැනිතලා ස්භාවයක්
පෙන්නුම් කරයි. එම නිසාම පෙනෙන තෙක් මානයේ කුඹුරු යායවල් දැකිය හැකිය.
පනලිය දුම්රිය
ස්ථානය සහ පනලිය රජමහා විහාරය
මෙසේ ගමන්
අරඹන දුම්රිය ඉතාමත් සුන්දර මාර්ගයක් ඔස්සේ පනලිය දුම්රිය ස්ථානයට පැමිණේ. මෙම
දුම්රිය ස්ථානය ගැන විශේෂයෙන් සදහන් කල යුත්තේ ලක්දිව අතීත ශ්‍රී විභූතිය සොය යන
සංචාරකයෙකුට ඉතා වැදගත් ස්ථානයක් වන පනලිය රජමහා විහාරය වෙත මෙම දුම්රිය ස්ථානයේ
සිට ගමන් කල හැකි නියාය. පනලිය දුම්රිය ස්ථානය කොළඹ කොටුවේ සිය කිලොමීටර් 77.5ක දුරිකින් සහ මුහුද්
මට්ටමේ සිට මීටර් 74.11ක උසින්
පිහිටයි.
පනලිය දුම්රිය
ස්ථානයෙන් දුම්රියෙන් බසින කෙනෙකුට දුම්රිය ස්ථානයේ අසලින්ව වැටී ඇති රඹුක්කන-වල්ගම-පනලිය මාර්ගයේ ඊදැල්ල
වත්ත නැමති රබර් වතුයාය මැදින් ගමන් කර පනලිය ගෝඨාභය රජමහා විහාරයට පිවිසිය හැකිය.
මෙම විහාරයේ ඉතිහාසය ක්‍රි.පූ දෙවන සියවසේ රුහුණේ රජකම් කළ ගොඨාභය රජ සමය දක්වා
දිව යයි. ගෝඨාභය රජතුමන් විසින් විහාරය ඉදි කිරීම සදහා අනුග්‍රහය දක්වා ඇත. මේ බව
විහාරස්ථානයෙන් හමුවූ පුස්කොල පොතක සදහන් වන බව කියැවේ. මුලින්ම ගල් ගෙනක් තුළ
සැතපෙන පිළිපමක් නිර්මානය කර ඇත. එමෙන්ස ගෝඨාභය රජුට තෑගි ලෙස හමුවි තිබූ බෝධියක්ද
මෙහි රෝපණය කර ඇත.
නමුත් පසු
කාලයක සීතාවක රාජසිංහ රජුගේ බෞද්ධ විරෝධී ක්‍රියාකාරකම්න නිසා මෙම විහාරස්ථානයේ
වැඩසිටි භික්ෂූන් වහන්සේලා විහාරය හැර ගිය බව ජනප්‍රවාදයේ කියැවේ. එමෙන්ම මහනුවර
රජකම් කළ පළමුවන විමලධර්මසූරිය රාඡ්‍ය සමයේ කන්ද උඩරටට පහරදීමට ගමන් ගත් පෘතුගීසි
හමුදාවක් මෙම විහාරස්ථානය සමීපයේ කදවුරු බැදගත් බවත් ඔවුන්නේ ක්‍රියාකාරකම් නිසා
විහරස්ථානයේ තිබූ සැතපෙන පිළිම වහන්සේ කැඩීබිදී ගිය බවද පනප්‍රවාද වල කියැවේ.
එයින් බොහෝ
කලකට පසුව තිබ්බටුවාවේ සිද්ධාර්ථ බුද්ධරක්ඛිත නාහිමියන්ගේ අනුශාසකත්වයෙන් සත්කෝරළ
මහා දිශාව වූ මීගස්තැන්නේ අධිකාරමගේ මූලිකත්වයෙන් නැවත මෙම විහාරස්ථානය ප්‍රතිසංස්කරණය
කර ඇත. එම නිසාම අද වන විට මෙහි දක්නට ඇත්තේ කටාරම් කෙටූ ගල් ලෙන වටා බිත්ති බැද
උළු සෙවිලි කල වහලයක් සහිත විහාර ගෙයකි. මෙහි ඇති පිළිමය සහ බිතු සිතුවම් මහනුවර
යුගයට සමීපතාවයක් දක්වයි. සිතුවම් වල වර්ණ හා රේඛා හැසිරවීමේ දී ඉතාමත් දක්ෂ
සිත්තරුන් මෙම සිතුවම් නිර්මාණය කර ඇති බව සිතිය හැකිය. මෙහි පියස්සෙහි ඇති
සිතුවම් අතර නෙළුම්, සපු, වැටකේ වැනි පාරම්පරික මල් මෝසතරද විවිධ ලියවැල් රටාද වල
සිතුවම්ද දැකිය හැකිය.
 |
පනලිය ගෝඨාභය ලෙන් විහාරය |
 |
ලෙන් විහාරයේ ඇතුලත සිතුවම් |
පනලිය සිට
රඹුක්කන දක්වා
තුන්තොට
පනලිය සිට
ගමන් අරඹන උඩරට මැණිකේ දුම්රිය තිස්මල්පොල, කොරොස්ස සහ යටගම දුම්රිය ස්ථාන පසු
කරයි. මෙම යටගම දුම්රිය ස්ථානය පසුකර මද දුරක් ගිය විට තවත් සුව්ශේෂී මෙන්ම ඉතාමත්
සුන්දර ස්ථානයක් හමුවේ. එනම් රඹුක්කන ඔයත් මා ඔයත් එක්වන තුන්තොට නැමති ස්ථානයයි.
මේ අසල ඇති දුම්රිය පාලම තුන්තොට පාලම නමින් හැදින්වේ. දුම්රිය මාර්ගය ඉදිකිරීමේ
දී මෙම පාලම වර්ෂ 1866 ඉදිකර ඇත.
මෙම පාලම මත
සිට අවට දෙස බලන්නෙකුට ඈතින් පෙනෙන හරිත පැහැ කදු යාය මනස්කාන්ත සිතුවමක් මවා
පායි. එමෙන්ම පාලමට පහළන් ගලන රඹුක්කන ඔයත් ඉදිරියෙන් ගලය මා ඔයට රඹුක්කන ඔය එක්වන
ස්ථානයත් මනරම් දසුනක් මවාපායි. අරනායක පිහිටි අසුපිනි ඇල්ල නිර්මාණය කරමින් ආරම්භ
වන මා ඔය කිලෝමීටර් 134 ක දුරක් ගෙවා
ගොස් මීගමුව කොචිචකඩේ පාලම අසලින් මුහුදට වැටෙයි.
චාර්ල්ස් ද සිල්වා සමරසිංහ සිරිවර්ධන මහාතා විසින් රචනා
කර ඇති ‘ලංකා වර්ණනාව‘(1915) නම් කෘතියේ මා ඔය පිළිබදව සදහන් කර ඇත්තේ මෙලෙසයි
‘‘දිග හැතැම්ම 68කි. දොළොස්බාගේ
රාක්ෂව නමැති කන්දේ කම්මල් දොරටුව නම් ස්ථානයෙන් පටන් ගෙන උතුරු දෙසට ගොස් තලගොල්ලේ ඔය සම්භවෙන හරියේදී බස්නාහිර දෙසට හැරී පොල්ගහවෙල සමීපයේ පටන් බස්නාහිර සහ වයඹ පළාත්
දෙකට මායිම් ව ගලා ගොස් කම්මල
ළඟින් මුහුදට වැටේ. මහනුවර යන දුම්රිය පාර මෙය හරහට යයි. රඹුක්කන් ඔය සහ රාගල ඔය මෙහි අතුය. ’’
සුන්දර මාඔයේ මුල් දියතුත් රඹුක්කන ඔයත් එක්වී ප්‍රධාන
මා ඔය නිර්මාණය කරන නිසා මෙම ස්ථානයට තුන් තොට නැමති නම ලැබී ඇති බව ජනප්‍රවාද වල
සදහන් වේ. මේ අවට ප්‍රදේශය ස්වාභාව සෞන්දර්යයෙන් ඉතාමත් පොහොසත්ය. මෙහි පැමිණෙන
සංචරකන්ගේ නෙත්සිත් වසඟ කර ගන්නා සුන්දරත්වයක් මෙකී තුන්තොට සතු වේ.
 |
තුන්තොට පාලම |
 |
තුන්තොට පාලම පහළ සිට |
 |
රඹුක්කන ඔයත් මා ඔයත් එක්වන ස්ථානය |
 |
තුන්තොට Google Maps වල දැක්වෙන අයුරු |
තුන්තොටින් පසුව නැවතත් රඹුක්කන දුම්රිය ස්ථානය
බලා
උඩරට දුම්රිය
මාර්ගය ඔස්සේ ගමන් කිරීමේ දී හමුවන ඉතාමත් වැදගත් දුම්රිය ස්ථානයකි රඹුක්කන
දුම්රිය ස්ථානය. කොළඹ කොටුවේ සිට මෙතෙක් පැමිණි ද්විත්ව දුම්රිය මාර්ගය රඹුක්කන දුම්රිය
ස්ථානයෙන් අවසන් වේ. උදෑසන ගමන් ආරම්භ කරන කාර්යාල දුම්රිය වලද අවසාන නැවතුම වන්නේ
රඹුක්කන දුම්රිය ස්ථානයයි. රඹුක්කන දුම්රිය ස්ථානය කොළඹ කොටුවේ සිට කිලෝමීටර් 85.14 ක දුරින් සහ මුහුදු
මට්ටමේ සිට මීටර් 116.82ක උසින්
පිහිටා ඇත.
උඩරට දුම්රිය
මාර්ගය ඉදිකිරීමේ දී රඹුක්කන දුම්රිය මාර්ගය විවෘත කර ඇත්තේ වර්ෂ 1867 දීය. වර්ෂ 1933 දී කොළඹ කොටුව සිට
රඹුක්කන දක්වා ද්විත්ව දුම්රිය මාර්ගය ඉදි කර ඇත. නමුත් වර්ෂ 1940දී මාර්ගයේ තිබූ
පාලමක් කැඩී යාම හේතුවෙන් පොල්ගහවෙල සිට රඹුක්කන දක්වා කොටස තනි මාර්ගයකට සීමා
කරන්නට සිදු විය. පසුව වර්ෂ 1998 දී පාලම නාවත
ඉදි කිරීමෙන් පසුව නැවතත් දිවිත්ව දුම්රිය මාර්ගය ආරම්භ කර ඇත. දුම්රිය වර්ණ සංඥා
පද්ධතිය නිමාවට පත්වන්නේද රඹුක්කන දුම්රිය ස්ථානයෙන්ය.
බෙලිඅත්ත
දුම්රිය ස්ථානය ඉදිකිරීමට පෙර ලංකාවේ දිගම දුම්රිය වේදිකාව පිහිටා තිබුනේ රඹුක්කන
දුම්රිය ස්ථානයේය. අද වන විට මෙය දෙවන ස්ථානයට පත්ව තිබේ. ඉංග්‍රීසි පාලන සමයේ ඉදි
කළ මෙම ගොඩනැගිල්ලද ඉංග්‍රීසි ගෘහ නිර්මාණ ශෛලියන්ට නෑකමි කියයි. එමෙන්ම අඟුරු කෝච්චි සඳහා ජලය ලබා ගත් නලයක්ද
මෙහි දක්නට හැකිය.
 |
රඹුක්කන දුම්රිය ස්ථානය |
රඹුක්කන
ඛේදාන්තය
රඹුක්කන
දුම්රිය ස්ථානය ආසන්නයේ සිදුවී ඇති විශාලම දුම්රිය අනතුර සිදුවී ඇත්තේ 2002 වසරේ දීය. වර්ෂ 2002 ජනවාරි මස 15 වැනි දින උදෑසන මහනුවර සිට කොළඹ කොටුව බලා ධාවනය වූ
නගරාත්තර සීඝ්‍රගාමී දුම්රියේ තිරිංග ක්‍රියාත්මක නොවීම නිසා එම දුම්රියට සවිකර
තිබූ මැදිරි හයම රඹුක්කන දුම්රිය ස්ථානයට එපිටින් ඇති කුඹුරකට පෙරලී ගොස් ඇත. එම
අනතුරින් එම දුම්රියේ ගමන් කල මගීන් 15 දෙනෙකු මිය
ගිය අතර තවත් විශාල පිරිසක් තුවාල ලැබූහ. මෙම අඛේදාන්තය සිදුවී 2024 වන විට අවුරුදු 22කි. අදටත් රඹුක්කන
දුම්රිය ස්ථානයට එපිටින් එම මැදිරි හය දැකගත හැකිය.
 |
අනතුරෙන් විනාශ වූ දුම්රිය මැදිරි |
රඹුක්කන අවට
ඔබට නැරඹීමට මගහැරෙන තවත් සුවීශේෂී ස්ථාන
පදවිගම්පොල
ගල්මැස්ස
රඹුක්කනට නම
ලැබී ඇත්තේ එම ප්‍රදේශයේ බහුල ලෙස ඇති කෙසෙල් ගස් නිසාය. අතීතයේ කෙසෙල් වලට රඹ යන
නාමය බහුලව භාවිතා කර ඇති බවත් එම නිසා රඹුක්කන යන නම ලැබුන බවත් ජනප්‍රවාද වල සඳහන් වේ. රඹුක්කනට වයඹ
දිශාවෙන් පිහිටි සුන්දර ගම්මානයක් වන පදවිගම්පොළදී අපිට සිවුශේෂී ගල් පියැස්සක්
හමු වේ. විශාල ගල් පුවරු තුනක් මත තැබූ විශාල ගල් පුවරුව නිසා මෙය කාමරයක් ලෙස
දිස්වේ. මෙය දිගින් අඩි 11 ක් සහ පළලින් අඩි 6.5ක් පමණ වේ. මෙහි ඇති
නිර්මාණ ලක්ෂණ මේ පදවිගම්පොළ ප්‍රදේශයේ ඉතිහාසය පූර්ව ඓතිහාසික යුගය දක්වා ගෙන
යයි. දඹුල්ල ඉබ්බන්කටුව සහ යාපහුව කොණ්ඩදෙනිය වැනි ප්‍රදේශ වලින් මෙගලිතික ස්මාරක
හමූවී තිබුනද මෙවන් විශාල ඉදිකිරීමක් හමුවන්නේ පදවිගම්පොළින් පමණයි.
මෙම ගල්
පියස්සේ ඉතිහාසයටත් මලියදේව මහරහතන් වහන්සේ සම්බන්ධ කතාවක් සම්බන්ධවිඇත. එනම් උන්
වහන්සේ වෙනත් ප්‍රදේශයක සිට වට්ටාරමට ආපසු වඩින අවස්ථාවේ හදිසියේ ඇදහැලුනු
මහාවර්ෂාවක් නිසා අසල පිහිටි බෝ රුක් සෙවනකට වැඩම කල බවත් එහිදී මෙම ගල් පියැස්ස උන්
වහන්සේට සෙවන සැලසූ බවත් එම ඉතිහාස කතා වල සදහන් වේ.
 |
පදවිගම්පොල
ගල්මැස්ස |
තවද ක්‍රිස්තු
පූර්ව යුගයට අයත් සෙල්ලිපි සහිත ‘පදවිගම්පොළ
කන්ද’ මේ අවට
පිහිටා තිබේ. එමෙන්ම කුරුණෑගල රඹුක්කන පාරේ පිහිටි ‘කැලෑ දඹුල්ල’ නැමති ලෙන් විහාරයත්, ‘දැලිවල රජමහා විහරය’ත් ‘කුඩාගම පල්ලිය’ත් සංචාරක අකාර්ශනය
එතරම් දිනා නොගත්තද නැරඹිය යුතු ඉතාමත් වැදගත් ස්ථාන කිහිපයකි.
 |
කුඩාගම
පල්ලිය |
රඹුක්කන සුන්දරම
ගමනානත්ය - පින්නවල අලි අනාථාගාරය සහ සත්වෝද්‍යානය
දේශීය මෙන්ම
විශිකයන්ගේද නොමද ජනාදරයට පාත්‍ර වූ සුවිශේෂී සංචාරක ස්ථානයකි පින්නවල අලි අනාථාගාරය.
රඹුක්කන දුම්රිය ස්ථානයෙන් දුම්රියෙන් බසින්නෙකුට රඹුක්කන කෑගල්ල ප්‍රධාන මාර්ගයේ
කිලෝමීටර් 3ක් පමණ ගමන් කල විට පින්නවල අලි අනාථාගාරය හමුවේ.
තම කන්ඩායමෙන්
වෙන් වී අතරමන් වන සහ තම මවිපියන් අහිමිවීම නිසා අනාථ වන අලි පැටවුන් රකබලා ගැනීම
මෙන්ම විවිධ ආබාධයන්ට ගොදුරුවී අසරණ වන අලින්ට පිහිටක් වීම සඳහාත් පින්නවල අලි
අනාථාගාරය ආරම්භ විය. වර්ෂ 1970 - 1977 සිරිමා
බණ්ඩාරණායක රජයේ අමාත්‍යවරයෙකු වූ පී.බී.ජී කළුගල්ල පින්නවල අලි අනාථාගාරය ආරම්භ
කිරීමට මූලිකත්වය ගෙන කටයුතු කලේය. එම අමාත්‍යවරයාගේ මගපෙන්වීම යටතේ වර්ෂ 1975 පෙබරවාරි මස 16 වැනි දින අක්කර 25ක භූමි භාගයක අලි
පැටවුන් 7 දෙනෙකුගෙන් මෙම අලි
අනාථාගාරය අරම්භ කර ඇත. එම අලි පැටවුන් කුමාරි, නීලා, විජය, කදිරා, අනූෂා, ජදුරා,
සහ මාතලී යන නම් වලින් හදුන්වා ඇත. වර්ථමානය වන විට මෙහි පරිපාලන කටයුතු සිදු කෙරන්නේ
ජාතික සත්වෝද්‍යාන දේපාර්තමේන්තුව යටතේය.
 |
කුමාරි |
 |
මාතලී |
මෙම අලි අනාථාගාරය
නැරඹීමට පැමිනෙන සංචාරකයින් සියලුම දෙනා ප්‍රවේශපත්‍රයක් ලබාගත යුතු අතර පෙ.ව 8.30 සිට 5.30 දක්වා කලය තුල මෙය
නැරඹීමට අවස්ථාව සලසා දී ඇත. අද වන විට අලි ඇතුන් 80කට වැඩි ප්‍රමාණයක් මෙමගින් රැකවරණය ලබයි.
මෙහි සියලුම කටයුතු නියමිත කාලසටහනකට අනූව සිදුවන අතර සංචාරකයන්ගේ ආකර්ශණීයම අංගය
වන සතුන්ගේ දිය නෑමේ කටයුත්තට දවසේ අවස්ථා දෙකක් වෙන්කර තිබේ. එනම් පෙ.ව 10.00 සිට 12.00 දක්වාත්, ප.ව 02.00 සිට 04.00 දක්වාත් ලෙසය. අලි
පැටවුන්ට දවසට තුන් වරක් කිරිත්, ලොකු අලින්ට දවසට දෙවරක් අහාරත් ලබා දීම සිදු
කරයි.
 |
පින්නවල අලි ඇතුන් දිය නෑම |
මුල් අවධියේ පින්නවල
අලි අනාථාගාරය අනාත වූ අලි ඇතුන් රැක බලාගැනීම සදහා පමණක් ආරම්භ කලට පසුව අභිජනන
ක්‍රියාවලියද ආරම්භ කර ඇත. අද වන විට අලි පැටවුන් 50කට වැඩි ප්‍රමාණයකට මෙහිදී උපත ලබා දී ඇත. ආර්ම්භයේදීම
සිටි මාතලී සහ කුමාරි යන ඇතින්නියන් දෙදෙනා තවමත් මෙහි වසය කරති. දැනට මෙම අලි
රන්චුවේ නායකත්වය දරන්නේ මාතලී නම් ඇතින්නයි. එම ඇතින්න සාලිය, අමාලි, සාමා ඇතුළු
අලි පැටවුන් පස්දෙනෙකුට උපත ලබා දී ඇත. 2024
වර්ෂය වන විය මාතලීට වසර 54 කුත් කුමාරිට වස 59කුත් සපිරේ. එමෙන්ම
පින්නවල අලි අනාථාගාරයේ මුල් සාමාජිකයෙක් වූ එවකට 12හැවිරිදි වියේ පසුවූ විජය නම් ඇත් පැටවා පසු
කලෙක අභිජනන ක්‍රියාවලිය සඳහා සක්‍රිය දායකත්වයක් ලබා දුන් අතර වර්ෂ 1999 දී මොළයේ ඇතිබූ පිළිකා
තත්වයක් හේතුවෙන් මරණයට පත්වී ඇත.
පින්නවල
එළිමහන් සත්වෝද්‍යානය
පින්නවල අලි
අනාථාගාරය නැරඹීමට යන සංචාරකයෙකුට ගමන් කල හැකි අපූරු ස්ථානයකි පින්වල එළිමහන්
සත්වෝද්‍යානය. වර්ෂ 2015 අප්‍රේල් මස 17 වැනි දින අක්කර 140 භූමි භාගයක මෙම
එළිමන් සත්වෝද්‍යාය ආරම්භ කරන්නේ සංචාරක ආකර්ශනය ලබා ගැනීමේ අරමුණින්ය. මහින්ද
රාජපක්ෂ රජය සමයේ පින්නවල අලි අනාථාගාරයට සමීපව පැරණි වාගොල්ල කෘෂිකර්ම ගොවිපොළේ
මෙය පිහිටුවා ඇත. මෙය ලංකාවේ ප්‍රථම එළිමහන් සත්වෝද්‍යානය වන අතර දෙහිවල ජාතික
සත්වෝද්‍යානයට පසුව ඉදිකල දෙවන සත්වෝද්‍යානයයි.
නූතන සත්ව
සංරක්ෂණ පූලධර්ම වලට අනූව යමින් සතුන්ට නිදහසේ සැරිසැරීමට ඉඩහසර සලසා දී ඇති මෙහි
එක්එක් සතුන් සදහා වෙන වෙනම උයන් සකස් කර ඇත. සුරතල් මළුව, හංස පොකුණ, මුව අරණ,
උභය ජීවි හා උරවෙන වෙනම උයන් සකස් කර ඇත. සුරතල් මළුව, හංස පොකුණ, මුව අරණ, උභය
ජීවි හා උරඟ උයන, කුරුළු
උයන, සමනල උයන, වන අරණ ආදී එක් එක් සතුන් වෙනුවෙන් වූ අංශ වෙනවෙනම නැරඹීමට අවස්ථාව
සලසා දී ඇත. මෙම උද්‍යානය සම්පූර්ණ කොටස් 15කින් යුක්ත වේ..
මීලග කොටසින්
රඹුක්කන සිට මියන්ගල්ල දුර්ගය හරහා ඉහළ කෝට්ටේ දුම්රිය ස්ථානය වෙත යමු.
සටහන....
චතුරංග
ජයසුන්දර
